วิทยาการสาธารณภัย : นิเวศภัยพิบัติ

ในปัจจุบันและในอนาคตข้างหน้า ประชาชนส่วนใหญ่อาจจะต้องได้สัมผัสการทำงานด้านสาธารณภัยของเจ้าหน้าที่รัฐ ซึ่งเราต้องพอจะมีหลักตัดสินการทำงานนั้นบ้างพอสมควร ไม่ปล่อยให้เจ้าหน้าที่รัฐมาชี้นิ้วเพียงฝ่ายเดียว โดยเฉพาะในห้วงศตวรรษนี้ที่ภาครัฐอยู่ภายใต้วัฒนธรรมองค์กรเชิงอุปถัมภ์ด้วยแล้ว การถืออำนาจตามพระราชบัญญัติป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย พ.ศ.2550 http://web.krisdika.go.th/data.pdf

ปกติชาวบ้านร้านช่องจะคุ้นเคยกับพื้นที่และเวลาเป็นอย่างดี และดีมากๆ จนรัฐราชการหยิบยกมาใช้ประโยชน์ให้กับตัวเองมานานนมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน รัฐราชการตระหนักดีว่าพวกเราพื้นที่และเวลามีส่วนสำคัญในการเป็นกรอบกำหนดให้เราแสดงออกให้เหมาะสม  พวกเราทำกิจกรรมผ่านพื้นที่และเวลาในสถานการณ์ที่แตกต่างกันออกไป ในพื้นที่และเวลาที่เราทำกิจกรรมต่างๆ เรายังแสดงออกถึงตัวตนที่เปลี่ยนไปตามสถานการณ์ พื้นที่และเวลาทำให้เรารู้ว่าเราควรปฏิบัติตัวอย่างไร เมื่อเราอยู่ในที่ทำงาน เราต้องแสดงออกในเขตที่เหมาะสมกับบทบาทหน้าที่ที่เราได้รับ หากเราเป็นเด็ก เราควรจะวางตัวให้ความเคารพยำเกรงกับผู้ใหญ่ แต่ในขณะที่เราอยุ่ท่ามกลางเพื่อนในงานเลี่ยง หรือการออนไลน์อยู่ในโลกเสมือน ตัวตน วิธีการสื่อสารการใช้คำพูดจะแตกต่างไปจากการทำงาน

ในมโนจิตแบกแต่ความคิดด้านลบหรือที่ไม่เป็นคุณต่อชีวิตและสังคมไว้เต็มสมองจะไม่ช่วยอะไร นอกจากจะดึงเราและสังคมให้เปราะบาง รอความเปลี่ยนแปลงของธรรมชาติมากระหน่ำซ้ำเติมให้หายนะ  แม้มนุษย์เราจะเป็นสิ่งมีชีวิตที่มีความสามารถในการพัฒนาตัวเองอย่างไม่มีที่สิ้นสุด ทุกสิ่งทุกอย่างย่อมกลายเป็นความจริงได้เพียงแค่เรามีความตั้งใจ มีเป้าหมาย มีแผนการที่ชัดเจน และที่สำคัญเราต้องมีการลงมือทำเพียงเท่านั้นเอง แต่การลงมือทำที่จะไม่ล้มเหลวเราจะต้องมีทัศนคติที่ดีกำกับ  จากการศึกษาทัศนคติที่นำไปสู่ความอยู่รอดปลอดภัยพิบัติ  จากประชาชนจำนวน 450 คนในพื้นที่จังหวัดอำนาจเจริญ ระหว่างเดือนตุลาคม 2562 - มีนาคม 2563 พบข้อเท็จจริง ดังนี้

ในมุมมองนักสังคมศาสตร์เรามองผืนป่าเป็นพื้นที่แห่งการช่วงชิง และไม่ว่าใครจะเป็นผู้ชนะก็ไม่ได้ทำให้ผืนป่ามีคุณค่าในการป้องกันและบรรเทาภัยพิบัติได้เลย ไม่ว่าจะเป็นชาวบ้านเอง ไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานรัฐ  ไม่ว่าจะเป็นนายทุน

แนวคิดการจัดการภัยพิบัติของ ส.ศ.ช. เป็นต้นเหตุพิพิธภัณฑ์เครื่องมืออุปกรณ์ในการกู้ภัยของบริษัทป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยจำกัด ที่เฉลี่ยปีละสามพันห้าร้อยล้านบาท ตั้งแต่ปี 2558 - 2563 วงเงินรวมเกือบสองหมื่นล้านบาท ที่สามารถจัดซื้อได้ก็ด้วยการผ่านความเห็นชอบจากสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (ส.ศ.ช.)

เทคโนแครต หมายถึงผู้มีความรู้วิทยาการในสาขาต่าง ๆ ที่มามีอิทธิพลในการกำหนดนโยบายสาธารณะ จากเดิมที่มีแต่พวกที่มาจากพรรคการเมืองเป็นผู้กำหนด  ในอดีตเทคโนแครตในแวดวงวิชาการจะมีบทบาทในการกำหนดนโยบายสาธารณะ แต่ในปัจจุบันเมืองไทยเทคโนแครตที่มีอิทธิพลในการกำหนดนโยบายสาธารณะจะมาจากกลุ่มสาขาราชการ และบริษัทบรรษัทขนาดใหญ่ที่อยู่ในระดับสนับสนุนนักการเมืองเพื่อผลประโยชน์ เพียง 2 กลุ่มเท่านั้น https://www.posttoday.com/politic/news/352092 ภายหลังรัฐประหารปี 2557 ได้มีการดึงพวกอดีตข้าราชการระดับสูงที่จบต่างประเทศมาร่วมกันทำนโยบายสาธารณะ ที่จะมีอิทธิพลต่อเนื่องไปจนถึง ปี 2570

เศรษฐกิจพอเพียง เป็นปรัชญาชี้ถึงแนวการดำรงอยู่และปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ โดยที่ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล รวมถึงความจำเป็นที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีพอสมควร ต่อการกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายในและภายนอก  และทั้งที่การขับเคลื่อนดังกล่าวจะต้องขับเคลื่อนด้วยความรอบรู้ และความรอบคอบ

ในช่วงต้นปี 2563 ประเทศไทยตกอยู่ในจารีตเวชกรรม ที่ถูกอธิบายและแสดงออกอย่างเป็นรูปธรรม ผ่านตรรกะของขุนนางศักดินาที่ล้าหลัง  ที่ประพฤติตนอย่างไร้สมรรถนะความสามารถ  ขี่ควายจับไวรัส อุตสาหะ ขยันมาก แต่เปล่าประโยชน์ ปราบไวรัสด้วยระบอบนครรัฐ ให้ผู้ว่าฯประกาศปิดเมืองปิดถนนตั้งด่าน กีดกันคนจังหวัดอื่นเป็นประเทศเพื่อนบ้าน ต่างคนต่างเอาตัวรอด คนจังหวัดใกล้เคียงเป็นเพื่อนเป็นญาติเคยไปมาหาสู่กันกลายเป็นผีห่า

การสร้างเขื่อนขนาดใหญ่นั้นเพิ่งเริ่มต้นได้ไม่นานนัก คือราวกลางศตวรรษที่ 20 ซึ่งเขื่อนใหญ่กว่า 50,000 แห่งทั่วโลกนั้นถูกสร้างเพื่อวัตถุประสงค์ในการชลประทานเพื่อการเกษตร ตามมาด้วยการผลิตไฟฟ้า และการเก็บน้ำเพื่ออุปโภคบริโภค  และการปล่อยน้ำของเขื่อนเป็นปรากฎการณ์ที่สร้างทั้งผลประโยชน์และความหายนะ