วิทยาการสาธารณภัย : นิเวศภัยพิบัติ

กะลาสาธารณภัยในประเทศไทย

ภายใต้แรงกดดันจากความถี่และความรุนแรงของสาธารณภัย  เหล่ารัฐราชการปรสิตด้านสาธารณภัย ได้ยึดถือประวัติศาสตร์แบบแผนการปกครองมาใช้ในการดำเนินงาน ไม่แยแสว่าระเบียบแบบแผนทางสังคมใหม่ๆ ของสังคมในปัจจุบันไม่อาจจะสอดคล้องกับแบบแผนดังกล่าวหรือไม่ ด้วยความสามารถในการสร้างโฆษณาชวนเชื่อในประสิทธิผลและความต้องการจำเป็นทำให้ยังคงลอยหน้าลอยตาอย่างหนาๆ ที่เรียกว่าความชอบธรรม ความสมเหตุสมผลในการดำเนินงานขององค์กร  ที่กล่าวมาเราเรียกว่า "กะลาสาธารณภัย"

ด้วยคนจนมีข้อจำกัดในการเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือกับภัยพิบัติ และการเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรงทางเศรษฐกิจและสังคมน้อยกว่าคนรวย  และผมเองมโนว่าคนจนจะผลิต/ประกอบสร้างสาธารณภัยขึ้นน้อยกว่าคนรวย เนื่องด้วยข้อมูลที่เด่นชัด ๒ ประการ คือ

1.คนจนครอบครองพื้นที่ที่ถูกทำลายจากสภาพป่าตามธรรมชาติมากกว่าคนจน

2.คนรวยใช้ทรัพยากรต่างๆ มากกว่า/สิ้นเปลืองกว่าคนจน ซึ่งมรัพยากรต่างๆ จะต้องมีกระบวนการผลิตที่ต้องใช้ทรัพยากรการผลิต ใช้พลังงานในการผลิต และการควบคุมการผลิตที่สะอาดปลอดภัยหละหลวมทำให้มีการปล่อยมลพิษจำนวนมาก

อัตราส่วนการประกอบสร้างสาธารณภัย

1.ความพ่ายแพ้ของระบบนิเวศของธรรมชาติต่อระบบการพัฒนาของมนุษย์  ร้อยละ 68

2.ความสามารถในการพัฒนาของมนุษย์  ร้อยละ 32

อุดมการณ์สาธารณภัย

"โดยมากแล้วการประกอบสร้างสาธารณภัย ก็คือเรื่องเล่าที่มนุษย์เล่าให้ตัวเองฟัง และถ้าเรื่องเล่านั้นเป็นเรื่องโกหกหลอกลวง/เมินเฉย,รับเอาการโฆษณาชวนเชื่อของรัฐราชการปรสิต มนุษย์ก็จะได้รับผลของพฤติการณ์นั้นในอนาคต ถ้าเรื่องเล่านั้นทำให้มนุษย์เผชิญหน้ากับความจริงอย้างเข้มแข็งอดทน มนุษย์จะปลดปล่อยประวัติศาสตร์ของตนให้บานสะพรั่งในอนาคต"

วิถีใหม่

เป็นคำที่รัฐราชการไทย ภายใต้การกำกับของ T้hink Tank ของรัฐบาลทหารเฒ่าที่ผลิตวาทกรรมออกมาเพื่อโฆษณาชวนเชื่อ ทั้งนี้ เพราะแนวทางที่นำมาดำเนินการนั้น ช่างเป็นแนวทางที่ล้า่สมัย ภายใน Mind Set ของขุนนางในยุคกรุงศรีอยุธยา แต่กำลังเติบโต และสร้างความล้าหลังวให้กับประเทศชาติ

ไทยใช้จ่ายงบประมาณนับหลายหมื่นล้านบาท (ข้อมูลจากระบบประเมินผลแห่งชาติ : EMENSCR ของสภาพัฒน์) เฉพาะของหน่วยงานส่วนกลางด้านป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ก็ประมาณปีละ 6,000 - 7,000 ล้านบาท (จากงบกระทรวงปีละสามแสนกว่าล้านบาทต่อปี) แต่ก็ไม่พร้อมดูแลสังคมไทยให้เป็นสังคมนิรภัยได้

สาธารณภัยต้อง(ไม่)อิกนอร์
มองเผินๆ ย่อมเข้าใจผิดไปว่าทุกคนใส่ใจในสาธารณภัยด้วยกันทั้งนั้น เรียกว่าไม่อิกนอร์นะจ๊ะ (ignorant หมายถึงการไม่ใส่ใจไม่ได้ค้นหา ไม่ได้ศึกษา และไม่ได้ติดตาม))https://www.voicetv.co.th/read/0FjZIRHKB เพราะตามหลักวิชาจิตวิทยาของ Wiliam James (1842 - 1910)  ที่กล่าวว่าความหวัง ความรัก ความปรารถนา ความกลัว ฯลฯ ล้วนอยู่ในสมองของเรา และสังคมมนุษย์ที่พัฒนาขึ้นเรื่อยๆจากอดีตที่ผ่านมา ตามแนวคิดของคาร์ล จุง (1875 - 1961) ที่มีแนวคิดว่าสังคมพัฒนาขึ้นมาจากวิวัฒนาการของมนุษย์ในฐานะสัตว์สังคมและจิตใต้สำนึกในการมุ่งสร้างสิ่งที่ดีขึ้นเพื่อชดเชยสิ่งที่เป็นที่ต้องการ

คำทำนายของชุมชนอีสานโบราณ

นาจะเป็นบ้าน เกียจคร้านจะอดตาย ภูเขาจะย้าย แผ่นดินจะเดิน พระจะไม่เชื่อสมภาร พญามารจะสู้ผู้ครองเมือง เสือเหลืองจะปล้นบ้าน(คนที่มีใจดุร้ายเหมือนเสือจะสามารถใช้กฏเกณฑ์ปล้นประชาชนได้อย่างหน้าด้านๆแม้ในยามทุกข์กับภัยพิบัติก็ไม่เว้น) ห้วยหนองคลองจะแคบ แกลบจะมีราคา (ส่วนที่ไม่ใช่ความจำเป็นจะมีมูลค่าซื้อขายกันมากกว่า) หมูหมาคนตายไม่ต้องเป็นไข้(อุบัติเหตุอุบัติภัยมากขึ้น) โรคใหม่จะมากินคน ใต้ตีนมนจะออกเขา  เสาจะกินเงิน มนุษย์เดินดินจะกินน้ำพญานาค  คนทุกข์ยากจะแห่เข้าเมือง คนนุ่งผ้าเหลืองจะเอาเมีย คนจะเกิดเหลือน้อยลง สัตว์ป่าดงพงพีจะสูญพันธ์  คนคุยกันจะชักหาง ขุนนางจะขอทาน(คนในภาครัฐทำงานทำภารกิจใดๆ ไม่ได้เป็นไปเพื่อคนที่จ่ายเงินเลี้ยงดู) ชาวบ้านจะออกรบ ศพจะเกลื่อนเมือง

พายุตามธรรมชาติได้มีความสัมพันธ์กับมนุษย์นิดหน่อย  ทุกวันนี้ก็จะเห็นผลกระทบที่มีความเสียหายมีมูลค่าสูงขึ้น เพราะมนุษย์มีการให้ความหมายมูลค่าในพื้นที่ทางกายภาพครอบคลุมถึงร้อยละ 97  รัฐราชการที่มีหน่วยงานมากมายและกำลังพลกพลังทรัพยากรมากมายเขาทำอะไรกันอยู่  ดูจากที่เขาออกมาอบรมตามชุมชนต่างๆ ว่าพวกเขามีคุณค่าแค่ไหนในการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย  เท่าที่จดบันทึกได้จะมีรายละเอียด ดังนี้