วิทยาการสาธารณภัย By ดร.วัฒกานต์ ลาภสาร

การดูข้อมูลจาก เรดาร์ตรวจจับฝน เพื่อให้ประชาชนสามารถรับข้อมูลเกี่ยวกับสภาพอากาศและเตรียมรับมือกับฝนตกหนักหรือพายุฝนฟ้าคะนองอย่างมีประสิทธิภาพ สามารถทำได้โดยการเรียนรู้วิธีการอ่านแผนที่เรดาร์พื้นฐานและสังเกตลักษณะสำคัญบางประการของภาพเรดาร์ นี่คือขั้นตอนและคำแนะนำในการดูข้อมูลจากเรดาร์ตรวจจับฝนอย่างง่าย:

วิธีการดูข้อมูลจากเรดาร์ตรวจจับฝน:

  1. การดูค่า “Reflectivity” (การสะท้อนกลับของเรดาร์):
    • ภาพเรดาร์มักจะแสดงค่าการสะท้อนกลับของคลื่นที่กระทบกับหยดน้ำฝนหรืออนุภาคน้ำแข็งในเมฆ ค่า reflectivity จะถูกแสดงในหน่วย dBZ (decibels of Z) บนภาพ โดยมีการแสดงผลเป็นสีต่าง ๆ บนแผนที่
    • ค่าการสะท้อนกลับสูง (เช่น มากกว่า 40-50 dBZ ขึ้นไป) จะแสดงเป็นสีแดงหรือสีม่วง บ่งบอกถึงความเข้มข้นของหยดน้ำขนาดใหญ่ ซึ่งมักจะเป็นฝนตกหนัก
    • ค่าการสะท้อนกลับต่ำ (น้อยกว่า 20 dBZ) มักแสดงเป็นสีเขียวหรือสีฟ้า บ่งบอกถึงฝนตกเบาหรือเมฆฝนเบาบาง

    สรุป: หากคุณเห็นสีแดงหรือม่วงจำนวนมากในพื้นที่ใกล้บ้าน นั่นแสดงว่ามีฝนตกหนักหรือพายุฝนฟ้าคะนอง ซึ่งควรเตรียมพร้อมรับมือ

  2. การดูโครงสร้างของกลุ่มเมฆ:
    • เมฆที่มีความสูงและหนาแน่นในภาพเรดาร์มักจะบ่งบอกถึงการก่อตัวของพายุฝนฟ้าคะนอง (Cumulonimbus) หากเรดาร์แสดงการสะท้อนกลับที่เป็นกลุ่มก้อนขนาดใหญ่และสูง หรือแสดงเป็นหลายจุด (multi-cell storm) คุณควรเตรียมพร้อมเพราะอาจเกิดฝนตกหนักเฉียบพลันหรือพายุฝนฟ้าคะนองได้
    • การเคลื่อนที่ของกลุ่มเมฆที่ช้าหรืออยู่นิ่งมักเพิ่มโอกาสที่จะเกิดน้ำท่วมขังในพื้นที่
  3. การดูการเคลื่อนไหวของกลุ่มฝน (Storm Motion):
    • บางเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชันที่แสดงข้อมูลเรดาร์จะมีแอนิเมชันที่แสดงการเคลื่อนที่ของกลุ่มฝนในช่วงเวลาต่าง ๆ คุณสามารถดูทิศทางการเคลื่อนที่ของกลุ่มฝนและคาดการณ์ได้ว่าฝนจะเคลื่อนมาถึงพื้นที่ของคุณหรือไม่
    • หากเห็นกลุ่มฝนกำลังเคลื่อนมาทางพื้นที่ของคุณ และแสดงค่าสีแดงหรือม่วง นั่นเป็นสัญญาณว่าอาจเกิดฝนตกหนักในอีกไม่กี่นาที
  4. การสังเกตการเตือนภัยจากหน่วยงานอุตุนิยมวิทยา:
    • บ่อยครั้งที่ข้อมูลเรดาร์จะถูกใช้ร่วมกับระบบการเตือนภัยจากหน่วยงานอุตุนิยมวิทยา เช่น การประกาศเตือนฝนตกหนัก พายุฝนฟ้าคะนอง หรือน้ำท่วมฉับพลัน ประชาชนสามารถติดตามการเตือนภัยเหล่านี้ได้จากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อเตรียมตัวให้ทันเวลา
    • หากคุณเห็นสัญลักษณ์หรือสีที่แสดงการเตือนภัยจากเรดาร์ในแอปหรือเว็บไซต์ นั่นเป็นการเตือนให้ประชาชนในพื้นที่นั้นเตรียมตัวรับมือกับสภาพอากาศที่รุนแรง
  5. แอปพลิเคชันและเว็บไซต์ที่แนะนำ:
    • มีแอปพลิเคชันและเว็บไซต์หลายแห่งที่ให้บริการแผนที่เรดาร์ตรวจจับฝนในแบบเรียลไทม์ เช่น:
      • Windy (แอปและเว็บไซต์): สามารถดูแผนที่เรดาร์และสภาพอากาศทั่วโลกแบบเรียลไทม์
      • RadarScope: แอปพลิเคชันที่มีข้อมูลเรดาร์ละเอียดและแสดงการสะท้อนกลับได้ชัดเจน
      • กรมอุตุนิยมวิทยา (ประเทศไทย): เว็บไซต์กรมอุตุนิยมวิทยามีข้อมูลเรดาร์ฝนฟ้าคะนองในประเทศไทยแบบเรียลไทม์
  6. การดูพยากรณ์ล่วงหน้า:
    • นอกจากการดูภาพเรดาร์แบบเรียลไทม์แล้ว ประชาชนควรติดตามพยากรณ์อากาศในพื้นที่ตนเอง เช่น ข่าวพยากรณ์อากาศประจำวัน หรือการแจ้งเตือนผ่านแอปพลิเคชันที่เชื่อมต่อกับข้อมูลเรดาร์และระบบเตือนภัย

คำแนะนำเพิ่มเติม:

  • หากเห็นกลุ่มฝนที่แสดงเป็นสีแดงหรือม่วงในพื้นที่ใกล้เคียง ควรเตรียมตัว เช่น งดการเดินทางออกนอกบ้าน และติดตามข้อมูลจากหน่วยงานอุตุนิยมวิทยาในพื้นที่
  • ควรมีแอปพลิเคชันเกี่ยวกับสภาพอากาศหรือเรดาร์ฝนติดตั้งไว้ในโทรศัพท์เพื่อให้สามารถตรวจสอบข้อมูลได้อย่างสะดวก
  • หากมีการประกาศเตือนน้ำท่วมฉับพลัน ควรรีบเตรียมการอพยพหรือหาที่หลบภัยในที่สูง

การดูข้อมูลจากเรดาร์ตรวจจับฝนเป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์ในการเตรียมตัวรับมือกับฝนตกหนักและพายุฝนฟ้าคะนอง โดยการสังเกตค่าการสะท้อนกลับ โครงสร้างของเมฆ และการเคลื่อนไหวของกลุ่มฝน จะช่วยให้ประชาชนสามารถคาดการณ์ได้ดีขึ้น

Search