“การปักปันเขตแดนด้วยเลือดอาจได้แผนที่ใหม่…แต่เลือดนั้นอาจไม่แห้งง่ายดาย”
ความสำเร็จในเชิง “พื้นที่”
การใช้กำลังทหารยึดชัยภูมิสำคัญ คือการเขียนแผนที่ด้วย “แนวปืนใหญ่” แทนการใช้ “ปากกา” บนโต๊ะเจรจา
แต่ข้อเสียคือแผนที่นี้จะมีความชอบธรรมน้อยมากในสายตาของกฎหมายระหว่างประเทศ หากไม่มีการยอมรับร่วมกันในภายหลัง
เลือดที่เสียไปในวันนี้จะกลายเป็น “เชื้อเพลิง” ของลัทธิชาตินิยมสุดโต่งในวันหน้า พ่อที่เสียลูกชายในสงคราม หรือชาวบ้านที่บ้านถูกระเบิด จะส่งต่อความเกลียดชังนี้ไปยังรุ่นลูกรุ่นหลาน ทำให้ความหวังเรื่อง “มิตรภาพชายแดน” กลายเป็นเรื่องเพ้อฝันไปอีกหลายสิบปี
ต้นทุนที่มองไม่เห็น
เมื่อแผนที่ถูกปักปันด้วยเลือด รัฐต้องใช้เงินภาษีจำนวนมหาศาลเพื่อตั้งกองกำลังถาวรไว้รักษาแนวเขตนั้น “ตลอดไป” เพราะความมั่นคงที่ได้มาด้วยกำลัง ไม่ใช่ด้วยความยินยอม จะต้องถูกประคองไว้ด้วยกำลังเสมอ