การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัยโดยใช้หลักนิติธรรม เป็นกระบวนการที่มีการใช้กฎหมายเพื่อเสริมสร้างความเป็นธรรม และป้องกันการกระทำผิดกฎหมายที่อาจเสี่ยงต่อชีวิตและทรัพย์สินของประชาชน โดยมีหลักการ ดังนี้
- การกำกับดูแลและควบคุม: โดยมีการกำหนดกฎหมายและระเบียบว่าด้วยการจัดการภัยพิบัติ การตรวจสอบและปรับปรุงระบบการจัดการภัยพิบัติ และการบังคับให้เจ้าหน้าที่ปฏิบัติตามกฎหมายและหลักนิติธรรม
- การเสริมสร้างความเป็นธรรม: โดยมีการส่งเสริมและสอนการปฏิบัติตามหลักนิติธรรม และกฎหมาย โดยใช้หลักการของความเป็นธรรมและความสุภาพในการจัดการภัยพิบัติ
- การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน: โดยมีการเชื่อมโยงและสร้างความเข้าใจ
เนื่องจากหลักนิติธรรมช่วยสร้างความเป็นธรรมและสิ่งที่ถูกต้องในการดำเนินการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ต้องนำหลักการอื่นมาประกอบการพิจารณาตัดสินใจ ดังนี้
- หลักการสิทธิมนุษยชน: หลักการนี้เน้นความเป็นมนุษย์และความเท่าเทียมกันของทุกคน โดยมีการให้ความสำคัญกับสิทธิและความเป็นอยู่ของมนุษย์ในการดำเนินชีวิตและกิจกรรมต่างๆ ดังนั้น การดำเนินการใดๆ ที่มีผลกระทบต่อสิทธิและความเป็นอยู่ของมนุษย์จะต้องเป็นไปตามหลักการนี้
- หลักการการกำกับดูแลและควบคุม : หลักการนี้เน้นการกำกับดูแลและควบคุมการดำเนินการที่เกี่ยวกับการป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย ซึ่งสามารถทำได้โดยการกำหนดกฎหมายและระเบียบว่าด้วยการจัดการภัยพิบัติ การตรวจสอบและปรับปรุงระบบการจัดการภัยพิบัติ และการบังคับให้เจ้าหน้าที่ปฏิบัติตามกฎหมายและหลักนิติธรรม
- หลักการความโปร่งใสและการเผชิญหน้ากับความรับผิดชอบ : การเปิดเผยและชัดเจนเกี่ยวกับการกระทำ การตัดสินใจ และความตั้งใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสถานการณ์ที่จำเป็นต้องมีความรับผิดชอบ การใช้ความโปร่งใสเกี่ยวข้องกับการแสดงความตรงไปตรงมาเกี่ยวกับการกระทำของตน การยอมรับข้อผิดพลาดหากเกิดขึ้น และให้ข้อมูลแก่ฝ่ายที่เกี่ยวข้องในลักษณะที่ชัดเจนและเข้าใจได้ วิธีการนี้ไม่เพียงแต่ช่วยแก้ไขข้อผิดพลาดและหาทางแก้ไขเท่านั้น แต่ยังสร้างความน่าเชื่อถือและรักษาความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอีกด้วย