วิทยาการสาธารณภัย By ดร.วัฒกานต์ ลาภสาร

ประเทศไทยสูญเสียเงินจากภัยพิบัติในแต่ละปีคิดเป็นเปอร์เซ็นต์ของ GDP ที่แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับประเภทของภัยพิบัติและความรุนแรงของเหตุการณ์ในแต่ละปี การประเมินมูลค่าความเสียหายจากภัยพิบัติโดยเฉลี่ยตามประเภทนั้นอาจจะแตกต่างกันไปตามแหล่งข้อมูล แต่เราสามารถแยกประเภทและประเมินตามข้อมูลทั่วไปได้ดังนี้:

1. น้ำท่วม (Floods)

  • มูลค่าความเสียหาย: น้ำท่วมเป็นภัยพิบัติที่ส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อประเทศไทย โดยเฉพาะน้ำท่วมใหญ่ในปี 2554 ซึ่งทำให้สูญเสียกว่า 1.43 ล้านล้านบาท คิดเป็นประมาณ 10% ของ GDP ของประเทศในปีนั้น
  • เฉลี่ยต่อปี: น้ำท่วมทั่วไปที่เกิดขึ้นในบางพื้นที่ของประเทศไทยในแต่ละปีมักจะทำให้เกิดความเสียหายประมาณ 0.5% ถึง 2% ของ GDP หรือประมาณ 50,000 – 200,000 ล้านบาทต่อปี (ขึ้นอยู่กับขนาดของเหตุการณ์)

2. ความแห้งแล้ง (Drought)

  • มูลค่าความเสียหาย: ภัยแห้งแล้งส่งผลกระทบโดยตรงต่อภาคเกษตรกรรม ซึ่งเป็นแหล่งรายได้สำคัญของประเทศไทย ความแห้งแล้งในปี 2558 ส่งผลกระทบทำให้สูญเสียมูลค่าทางเศรษฐกิจประมาณ 30,000 – 50,000 ล้านบาท ซึ่งคิดเป็นประมาณ 0.2% ถึง 0.4% ของ GDP ในปีนั้น
  • เฉลี่ยต่อปี: การประเมินความเสียหายจากความแห้งแล้งอาจอยู่ที่ประมาณ 0.1% ถึง 0.5% ของ GDP หรือประมาณ 10,000 – 50,000 ล้านบาทต่อปี

3. พายุ (Storms)

  • มูลค่าความเสียหาย: พายุที่รุนแรง เช่น พายุโซนร้อนแฮเรียตในปี 2505 หรือพายุที่เกิดขึ้นในช่วงฤดูมรสุมส่งผลกระทบต่อพื้นที่ทางภาคใต้และภาคกลาง โดยมูลค่าความเสียหายอาจอยู่ในช่วง 5,000 – 20,000 ล้านบาท ต่อพายุหนึ่งลูก ซึ่งคิดเป็นประมาณ 0.05% ถึง 0.2% ของ GDP
  • เฉลี่ยต่อปี: พายุที่เกิดขึ้นในแต่ละปีอาจสร้างความเสียหายรวมกันประมาณ 0.05% ถึง 0.2% ของ GDP หรือประมาณ 5,000 – 20,000 ล้านบาทต่อปี

4. ดินถล่ม (Landslides)

  • มูลค่าความเสียหาย: ดินถล่มมักเกิดขึ้นในพื้นที่ภูเขาหลังจากฝนตกหนักหรือพายุ โดยเฉพาะในภาคเหนือและภาคใต้ มูลค่าความเสียหายอาจไม่สูงเท่ากับภัยพิบัติอื่น ๆ แต่ในกรณีรุนแรงอาจมีมูลค่าประมาณ 500 – 2,000 ล้านบาทต่อปี คิดเป็นประมาณ 0.01% ของ GDP

5. ไฟป่า (Forest Fires)

  • มูลค่าความเสียหาย: แม้จะไม่เกิดขึ้นบ่อย แต่ไฟป่าในประเทศไทยโดยเฉพาะในภาคเหนือช่วงฤดูแล้งสามารถสร้างความเสียหายต่อทรัพยากรธรรมชาติ มูลค่าความเสียหายอาจอยู่ในช่วง 100 – 500 ล้านบาท ต่อปี คิดเป็นประมาณ 0.001% ของ GDP

6. ภัยพิบัติรวม (Overall Disaster Impact)

หากพิจารณาภัยพิบัติทุกประเภทที่เกิดขึ้นในแต่ละปี เช่น น้ำท่วม ความแห้งแล้ง พายุ ดินถล่ม และไฟป่า มูลค่าความเสียหายรวมที่เกิดขึ้นเฉลี่ยอาจอยู่ที่ 1% ถึง 3% ของ GDP ต่อปี ซึ่งหาก GDP ของประเทศไทยอยู่ที่ประมาณ 17-18 ล้านล้านบาท มูลค่าความเสียหายจากภัยพิบัติรวมอาจอยู่ที่ประมาณ 170,000 – 540,000 ล้านบาทต่อปี ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของภัยพิบัติในแต่ละปี

ตัวอย่างสรุป:

ประเภทภัยพิบัติ มูลค่าความเสียหายเฉลี่ยต่อปี (ล้านบาท) เปอร์เซ็นต์ของ GDP
น้ำท่วม 50,000 – 200,000 0.5% – 2%
ความแห้งแล้ง 10,000 – 50,000 0.1% – 0.5%
พายุ 5,000 – 20,000 0.05% – 0.2%
ดินถล่ม 500 – 2,000 0.01%
ไฟป่า 100 – 500 0.001%
รวม 170,000 – 540,000 1% – 3%

สรุป

ประเทศไทยสูญเสียเงินจากภัยพิบัติเฉลี่ยอยู่ที่ 1% ถึง 3% ของ GDP ต่อปี หรือประมาณ 170,000 – 540,000 ล้านบาท โดยน้ำท่วมและความแห้งแล้งเป็นภัยพิบัติที่สร้างความเสียหายสูงสุด

Search