นักวิชาการศึกษาผู้มีบทบาทสำคัญในการวางกรอบการศึกษาให้กับลูกหลานคนไทย ออกมาเผยความ ลับสำคัญของแนวทางการกดขี่คนไทยผ่านทางการศึกษา โดยออกมาชี้แนวคิดของชาติว่า “ทุกประเทศต้องมีความมั่นคงก่อน จึงจะมีชาติ และมีการปกครอง”

เป็นวาทกรรมที่ดูเหมือนจะมีน้ำหนักทางเหตุผล แต่ในความเป็นจริงแล้ว เป็นแนวคิดที่ย้อนแย้งกับประวัติศาสตร์ของประเทศประชาธิปไตยเกือบทั้งโลก และสะท้อนโลก ทัศน์แบบอำนาจนิยม ที่พยายาม “ทำให้ประชาชนเชื่อง” มากกว่าจะให้เขาเติบโตอย่างมีวิจารณญาณ

ทำไมต้องมีชาติและมีประชาธิปไตย ก่อนจึงจะมีความมั่นคงที่ยั่งยืน? ชาติต้องมาก่อน เพราะชาติไม่ใช่ดินแดน แต่คือประชาชนที่มีอำนาจร่วมกัน ประชาชนรู้สึกว่าตนมี สิทธิ เสียง และศักดิ์ศรี ความมั่นคงที่ไม่มีประชาชนเห็นคุณค่า เป็นความมั่นคงที่ไร้รากฐาน

ประเทศที่มีประชาธิปไตย มีเวทีให้ประชาชนแสดงความคิดเห็น เปลี่ยนรัฐบาลได้โดยไม่ต้องนองเลือด ทำให้สังคมมีทางแสดงออกอย่างสร้างสรรค์

แล้วคนที่คิดว่า “ความมั่นคงต้องมาก่อนประชาธิปไตย” ไปวางกรอบการกดขี่ผ่านการศึกษา จะเกิดอะไรขึ้น?

หนึ่ง เขาจะกำหนดให้มีการสอนให้เชื่อฟัง มากกว่าให้คิด
→ พลเมืองรุ่นใหม่จะกลายเป็น “ผู้ตาม” ไม่ใช่ “เจ้าของประเทศ”

สองเขาจะกำหนดให้มีการสอนให้กลัว มากกว่ากล้าเปลี่ยนแปลง
→ พลเมืองจะหวาดระแวงต่อความหลากหลาย ไม่เห็นคุณค่าในความเห็นต่าง

สาม เขาจะกำหนดให้มีการสอนให้รับใช้ มากกว่าตั้งคำถาม
→ เด็กจะเชื่อว่าสิทธิของตนต้องอยู่ใต้รองเท้าบู๊ต เพื่อความสงบ

กำหนดบทบาทของครูที่ควรทำหน้าที่ เปิดพื้นที่คิดและตั้งคำถาม กลับ กลายเป็นเครื่องมือรับรองความชอบธรรมของระบอบอำนาจนิยม แทนที่จะสอนให้เยาวชนคิดวิเคราะห์ กลับ สอนให้เชื่อฟังคำว่า ‘มั่นคง’ โดยไม่กล้าแยกแยะว่า มั่นคงเพื่อใคร

ทุกประเทศต้องมีความมั่นคงก่อน จึงจะมีชาติ และมีการปกครอง” เป็นวาทกรรมที่ดูเหมือนจะมีน้ำหนักทางเหตุผล แต่ในความเป็นจริงแล้ว เป็นแนวคิดที่ย้อนแย้งกับประวัติศาสตร์ของประเทศประชาธิปไตยเกือบทั้งโลก และสะท้อน โลกทัศน์แบบอำนาจนิยม ที่พยายาม “ทำให้ประชาชนเชื่อง” มากกว่าจะให้เขาเติบโตอย่างมีวิจารณญาณ

1. “ชาติ” ไม่ได้มีขึ้นเพราะความมั่นคง แต่เกิดจาก การตกลงร่วมกันของประชาชน

• ชาติฝรั่งเศส สหรัฐฯ อินเดีย หรือแม้แต่เกาหลีใต้
  ล้วนเกิดจากการ ต่อสู้ของประชาชนเพื่อปลดปล่อยตนเองจากระบอบที่อ้างความมั่นคงเป็นข้ออ้างในการกดขี่

• การปกครองแบบมีเสรีภาพ กับความมั่นคงที่ยั่งยืน ต้องเดินไปพร้อมกัน ไม่ใช่เอาความมั่นคงมาเป็นข้ออ้างในการ “ชะลอประชาธิปไตย”

2. ความมั่นคงแบบไหน?

• ถ้า “มั่นคง” หมายถึง “ไม่มีเสียงคัดค้าน”
  → นั่นคือความสงบของป่าช้า ไม่ใช่เสถียรภาพของชาติ

• ความมั่นคงที่แท้จริง คือความมั่นใจของประชาชนว่า เสียงของเขามีค่า และสามารถเปลี่ยนแปลงรัฐบาลได้อย่างสันติ

⚠️ คำกล่าวนี้ยังสะท้อนปัญหาลึกของ “วงวิชาการไทย” ด้วย

• นักวิชาการที่ควรทำหน้าที่ เปิดพื้นที่คิดและตั้งคำถาม กลับ กลายเป็นเครื่องมือรับรองความชอบธรรมของระบอบอำนาจนิยม

• แทนที่จะสอนให้เยาวชนคิดวิเคราะห์ กลับ สอนให้เชื่อฟังคำว่า ‘มั่นคง’ โดยไม่กล้าแยกแยะว่า มั่นคงเพื่อใคร

🧠 ข้อเสนอเชิงหลักคิดประชาธิปไตย

“ชาติ” เกิดจาก ประชาชนที่มีอำนาจร่วมกัน
ไม่ใช่เกิดจากการยอมจำนนต่อกองทัพหรือนักวิชาการที่เชื่อง

“ความมั่นคง” ไม่ได้แปลว่า “ไม่มีความขัดแย้ง”
แต่คือ การมีกลไกจัดการความขัดแย้งอย่างยุติธรรม