“เรามีกองทัพที่งบประมาณมหาศาล แต่กลับมีบุคคลอย่าง ‘กัน จอมพลัง’ ออกมารับบริจาคเพื่อช่วยกองทัพ” นั้นไม่ใช่เรื่องแปลกปลีกย่อย แต่คือ อาการของรัฐที่บิดเบือนบทบาททางสถาบัน ผ่านระบบการศึกษา–วัฒนธรรม–และการสื่อสารทางอำนาจ “กัน จอมพลัง” กับบทบาทที่สะท้อน “รัฐแบบอุปถัมภ์นิยม” ในรัฐสมัยใหม่ กองทัพควรมีงบประมาณจากรัฐสภา ผ่านการตรวจสอบของประชาชน แต่ในสังคมไทย เราเห็น ภาพตรงกันข้าม — กองทัพมีงบประมาณมากที่สุดแห่งหนึ่งในอาเซียน แต่กลับมี บุคคลภายนอกมาระดมทุนให้กองทัพ

นี่สะท้อนว่า รัฐไทยยังไม่พัฒนาเป็น “รัฐระบบ แต่ยังดำรงอยู่ในรูปแบบ “รัฐอุปถัมภ์” ที่คนภายนอกสามารถเข้ามาเป็น “ตัวแทนศรัทธา–บริจาค–ปกป้องสถาบัน” กล่าวอีกแบบคือ กองทัพไม่ได้ทำหน้าที่ “รับผิดต่อประชาชนในฐานะผู้เสียภาษี” แต่ยังดำรงอยู่ในฐานะ “สถาบันที่ประชาชนควรถวายการสนับสนุน” นี่คือ วัฒนธรรมแบบศักดินาในคราบรัฐสมัยใหม่ ที่เป็นที่พออกพอใจของสลิ่ม จะได้แสดงออกถึงการรักชาติ ขนเงินขนทองไปสนับสนุน และด่าเสียดเสียเทเสียใครก็ตามที่วิพากษ์วิจารณ์ทหาร