วิกฤตทางด้านการศึกษาของไทยในอนาคตมีหลายประเด็นที่น่าเป็นห่วง โดยเฉพาะในเรื่องคุณภาพและโครงสร้างที่ยังต้องการการพัฒนาอย่างมาก:
- คุณภาพการศึกษาตกต่ำต่อเนื่อง
ผลการประเมิน PISA 2022 แสดงให้เห็นว่านักเรียนไทยมีคะแนนลดลงในทุกด้าน (คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ การอ่าน) ต่ำกว่าเกณฑ์เฉลี่ยโลก และต่ำที่สุดในรอบ 20 ปี สาเหตุหลักคือระบบการศึกษาที่ไม่สอดคล้องกับทักษะที่จำเป็นในศตวรรษที่ 21 เช่น ความคิดสร้างสรรค์และการแก้ปัญหา 【46】【49】. - ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา
โรงเรียนในพื้นที่ห่างไกลขาดแคลนทรัพยากรและครูที่มีคุณภาพ นอกจากนี้ การจัดสรรงบประมาณที่ไม่เหมาะสมทำให้โรงเรียนขนาดเล็กเสียเปรียบ ส่งผลให้ความเหลื่อมล้ำด้านการศึกษาเพิ่มมากขึ้น 【50】. - การพัฒนาหลักสูตรและครูผู้สอนล่าช้า
หลักสูตรการศึกษาไทยไม่ได้ปรับปรุงมานานกว่า 15 ปี การสอนยังมุ่งเน้นเนื้อหาเดิมๆ ไม่ตอบโจทย์ตลาดแรงงานในอนาคต ครูต้องทำงานธุรการมากเกินไปจนไม่มีเวลาโฟกัสกับการพัฒนานักเรียน 【47】【49】. - ขาดแรงจูงใจและนวัตกรรมในระบบ
ระบบการศึกษายังไม่ได้ส่งเสริมการเรียนรู้ที่เชื่อมโยงกับโลกจริงหรือทักษะด้านดิจิทัลอย่างเพียงพอ การลงทุนในเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาก็ยังไม่ได้ใช้ประโยชน์อย่างเต็มที่ 【48】【50】.
แนวทางแก้ไขควรรวมถึงการปฏิรูปโครงสร้างการศึกษา ปรับปรุงหลักสูตรให้สอดคล้องกับทักษะในศตวรรษที่ 21 และเพิ่มการลงทุนในทรัพยากรที่ช่วยลดความเหลื่อมล้ำ เช่น เทคโนโลยีในห้องเรียนและการพัฒนาครูให้พร้อมรับบทบาทใหม่ในอนาคต.