ที่ดินนิคมสร้างตนเองตาม พ.ร.บ.นิคมสร้างตนเอง พ.ศ. 2515  เป็นที่ดินของรัฐ จัดสรรให้ ราษฎรผู้ยากไร้ ไม่มีที่ทำกิน เท่านั้น  ผู้จะได้สิทธิ ต้องผ่านการตรวจสอบคุณสมบัติ ได้รับการจัดสรร และต้องอยู่อาศัย/ทำการเกษตรจริง

ถ้าไม่ได้รับการจัดสรร → ถือว่าไม่มีสิทธิครอบครอง จะให้กำนันผู้ใหญ่บ้าน จะให้ชาวบ้านทำประชาคมยินยอมใหตัวเองเข้าไปทำมาหาแดก เลียนแบบวัด เลียนแบบโรงเรียนไม่ได้ นั่นเขาเป็นแหล่งทำมาหาแดกของปรสิตที่มีกฎหมายรองรับ

ถ้าเข้าไปอยู่เองโดยไม่มีสิทธิ → คือการบุกรุก  ในทางกฎหมาย มีมาตราเอาผิดที่ใช้ได้ทันที ได้แก่

ก ประมวลกฎหมายอาญา  มาตรา 362 → “ผู้ใดเข้าไปในอสังหาริมทรัพย์ของผู้อื่นโดยปกปิด หรือโดยฝ่าฝืนคำสั่งเจ้าของหรือผู้ครอบครอง” โทษ จำคุกไม่เกิน 1 ปี ปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

ข พ.ร.บ.นิคมสร้างตนเอง พ.ศ. 2515    มีโทษปรับหรือจำคุกในส่วนของผู้ที่เข้าใช้ประโยชน์โดยไม่มีสิทธิด้วย  เจ้าหน้าที่รัฐสามารถเพิกถอนสิทธิและรื้อถอนได้ หากผู้บุกรุกไม่รื้อถอนเอง เจ้าหน้าที่มีสิทธิเรียกค่าใช้จ่ายในการรื้อถอนจากผู้บุกรุก