น้ำท่วมในภาคเหนือและภาคใต้ของประเทศไทยมีลักษณะและสาเหตุที่แตกต่างกัน:

1. น้ำท่วมภาคเหนือ
   • สาเหตุหลักมาจากมวลน้ำที่ไหลมารวมกันจากพื้นที่ต้นน้ำในเขตภูเขาสูง ซึ่งรวมถึงฝนที่ตกในบริเวณกว้างและการไหลลงสู่แม่น้ำสายหลัก เช่น แม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำปิง และแม่น้ำน่าน
   • การไหลของน้ำนี้สะสมและเพิ่มระดับน้ำในพื้นที่ปลายน้ำ โดยเฉพาะพื้นที่ลุ่มต่ำที่เกิดน้ำท่วมอย่างต่อเนื่อง เช่น จังหวัดนครสวรรค์และพื้นที่ตอนล่างของภาคกลาง
2. น้ำท่วมภาคใต้
   • เกิดจากฝนตกหนักในพื้นที่โดยตรง โดยเฉพาะในช่วงฤดูมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือที่นำพาความชื้นเข้ามาในพื้นที่แคบของคาบสมุทรไทย
   • ลักษณะภูมิประเทศที่มีแม่น้ำสั้นและลาดชันทำให้การไหลระบายน้ำสู่ทะเลเกิดขึ้นเร็ว แต่ถ้าฝนตกหนักมากจนระบบระบายน้ำรับไม่ไหว จะทำให้เกิดน้ำท่วมขังในพื้นที่ราบลุ่มหรือพื้นที่เมือง

ความแตกต่างนี้แสดงให้เห็นว่าภาคใต้มีโอกาสเกิดน้ำท่วมแบบฉับพลันมากกว่า ในขณะที่ภาคเหนือจะมีน้ำท่วมที่สะสมจากมวลน้ำไหลลงมาต่อเนื่อง ซึ่งทั้งสองกรณีต้องการมาตรการป้องกันและการแจ้งเตือนที่แตกต่างกันเพื่อบรรเทาความเสียหายอย่างมีประสิทธิภาพ.