วิทยาการสาธารณภัย By ดร.วัฒกานต์ ลาภสาร

การประเมินการเคลื่อนตัวของดิน (soil displacement) โดยเฉพาะในกรณีที่ดินมีการอุ้มน้ำไว้สูงมาก (high moisture content) จำเป็นต้องใช้วิธีการและสูตรที่เหมาะสมเพื่อให้ได้ข้อมูลที่แม่นยำและเป็นประโยชน์ต่อการวิเคราะห์และการจัดการ นี่คือขั้นตอนและวิธีการที่สามารถใช้ในการตรวจวัดและประเมินการเคลื่อนตัวของดิน เพื่อป้องกันและบรรเทาผลกระทบจากดินถล่ม:

1. การสำรวจเบื้องต้น

  • เก็บข้อมูลดิน: ดำเนินการเก็บตัวอย่างดินจากหลายจุดในพื้นที่ที่ต้องการตรวจสอบ เพื่อตรวจสอบลักษณะของดิน เช่น ความชื้น, ความหนาแน่น, และโครงสร้าง
  • วิเคราะห์ความชื้นของดิน: ใช้เครื่องมือวัดความชื้นของดิน เช่น เครื่องวัดความชื้นดิน (moisture meter) หรือวิธีการอบแห้ง (oven drying method) เพื่อหาค่าความชื้นโดยเฉพาะในกรณีที่ดินมีการอุ้มน้ำสูง

2. การตรวจวัดการเคลื่อนตัวของดิน

วิธีการวัดการเคลื่อนตัวของดิน:

  • การใช้เครื่องมือวัด:
    • เครื่องวัดการเคลื่อนตัวของดิน (inclinometer): ใช้สำหรับวัดการเคลื่อนตัวในแนวตั้งหรือแนวนอน
    • เครื่องวัดการเคลื่อนตัวด้วยเทคนิค GPS: ใช้สำหรับการวัดการเคลื่อนที่ในระยะทางยาวและในพื้นที่กว้าง
  • การวัดการเปลี่ยนแปลงระดับดิน:
    • การทำแผนที่การเคลื่อนตัว: ใช้การทำแผนที่จากการวัดที่ทำซ้ำในระยะเวลาต่างๆ เพื่อสร้างแผนที่แสดงการเคลื่อนตัวของดิน

3. การประเมินผล

สูตรการคำนวณการเคลื่อนตัวของดิน:

  1. การคำนวณการเคลื่อนที่:
    • ถ้าต้องการหาการเคลื่อนตัวในแนวตั้ง: การเคลื่อนตัว (d)=ความสูงเดิม−ความสูงปัจจุบัน\text{การเคลื่อนตัว (d)} = \text{ความสูงเดิม} – \text{ความสูงปัจจุบัน}
    • ถ้าต้องการหาการเคลื่อนตัวในแนวนอน: การเคลื่อนตัว (d)=(ระยะทาง X)2+(ระยะทาง Y)2\text{การเคลื่อนตัว (d)} = \sqrt{(\text{ระยะทาง X})^2 + (\text{ระยะทาง Y})^2}
  2. การคำนวณแรงกระทำบนดิน:
    • สามารถใช้สูตรของแรงดันน้ำ (effective stress) และปัจจัยอื่นๆ เช่น: σ′=σ−u\sigma’ = \sigma – u โดยที่ σ′\sigma’ คือ แรงกดดันที่มีประสิทธิภาพ, σ\sigma คือ แรงกดดันรวม และ uu คือ แรงดันน้ำในช่องว่าง
  3. การคำนวณการเปลี่ยนแปลงของความชื้น:
    • การเปลี่ยนแปลงความชื้น=ความชื้นปัจจุบัน−ความชื้นเดิม\text{การเปลี่ยนแปลงความชื้น} = \text{ความชื้นปัจจุบัน} – \text{ความชื้นเดิม}

4. การวิเคราะห์และการจัดการ

  • วิเคราะห์ผล: เปรียบเทียบข้อมูลที่ได้จากการวัดกับค่ามาตรฐานหรือค่าอ้างอิง เพื่อประเมินระดับความรุนแรงของการเคลื่อนตัวของดิน
  • การจัดการ: พิจารณาวิธีการจัดการที่เหมาะสม เช่น การเสริมความแข็งแรงของดิน การปรับปรุงระบบระบายน้ำ หรือการใช้อุปกรณ์ป้องกัน

การตรวจวัดและประเมินการเคลื่อนตัวของดินที่มีการอุ้มน้ำสูงต้องใช้เครื่องมือและเทคนิคที่แม่นยำเพื่อให้ได้ข้อมูลที่เชื่อถือได้และสามารถนำไปใช้ในการวางแผนและการตัดสินใจที่เกี่ยวข้องกับการจัดการดินและโครงสร้างพื้นฐานได้อย่างมีประสิทธิภาพ

Search