https://www.youtube.com/watch?v=gnAlWDNcOKc

“โมเดลเนปาล” คือ การที่ชนชั้นนำแบบดั้งเดิมเสื่อมอำนาจเพราะวิกฤตเศรษฐกิจ + ความขัดแย้งภายใน + แรงกดดันจากประชาชนและปัจจัยภายนอก จนทำให้เกิด การเปลี่ยนผ่านทางการเมืองอย่างฉับพลัน หากมองทั่วโลก จะเห็นว่ามีหลายประเทศที่มี “เงื่อนไขใกล้เคียง” ซึ่งอาจทำให้เกิดเหตุการณ์แบบเนปาลได้

1. เมียนมา

ความเหมือน: กองทัพครองอำนาจยาวนาน, ชนชั้นนำแตกขั้ว, ประชาชนต่อต้าน, เศรษฐกิจย่ำแย่

ส่วนที่แตกต่าง: เน้นสงครามกลางเมืองมากกว่า “การเปลี่ยนผ่านแบบรัฐสภา”
แต่สุดท้าย หากกองทัพอ่อนแรงและถูกกดดันทั้งในและนอกประเทศ อาจเปลี่ยนผ่านคล้ายเนปาล

2. ศรีลังกา

เคยมี “โมเมนต์เนปาล” ไปแล้ว ในการลุกฮือขับไล่ตระกูลราชปักษา 2022

เศรษฐกิจล้มละลาย + ชนชั้นนำคอร์รัปชัน = ปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนผ่านอย่างกะทันหัน

3. ซูดาน

สถาบันทหารครองอำนาจยาวนาน → เกิดสงครามกลางเมือง

โครงสร้างรัฐล้มเหลว + ประชาชนเดือดร้อนจากเศรษฐกิจ
เสี่ยงเข้าสู่สภาวะ “ชนชั้นนำแตกหัก – ระบอบเก่าเสื่อม” แบบเนปาล

4. เอธิโอเปีย

ความขัดแย้งชาติพันธุ์ + ปัญหาการรวมศูนย์อำนาจ

เสี่ยงเข้าสู่การเปลี่ยนผ่านแบบฉับพลันหากรัฐบาลอับเยะห์ไม่สามารถประคองเศรษฐกิจและการเมืองได้

ส่วนไทย แม้จะมีเงื่อนไขคล้าย คือ กองทัพครองอำนาจยาวนาน, ชนชั้นนำพยายามรักษาระเบียบเดิม, ความไม่พอใจทางเศรษฐกิจ–สังคมสะสม แต่ต่าง: ไทยยังมีเศรษฐกิจใหญ่กว่ามาก + โครงสร้างอำนาจเหนียวแน่นกว่าเนปาลในช่วงวิกฤต แตปัจจุบันบริบทยังไม่ใช่ แต่ถ้ามีวิกฤตเศรษฐกิจระดับสูง และมีวิกฤตการเมืองซ้อนกัน รวทั้งกองทัพแตกขั้ว ก็มีโอกาสเข้าสู่ “โมเดลเนปาล” ได้