วิทยาการสาธารณภัย By ดร.วัฒกานต์ ลาภสาร

ในการเตือนภัยมีขั้นตอนอย่างไรบ้างในการเตือนประชาชน ให้รับมือกับภัยพิบัติและลดความสูญเสียมากที่สุด  บอกประชาชนควรทำอย่างไร ต้องหนีหรือยัง เป็นสิ่งที่สำคัญในการบริหารจัดการสาธารณภัย แต่ประสิทธิผลที่จะเกิดขึ้นจากการบริหารจัดการสาธารณภัย อาจจะดูได้จากการแบ่งระดับการเตือนภัย ดังจะเปรียบเทียบระดับการเตือนภัยของไทยและของญึ่ปุ่น

ระดับการเตือนภัยของไทย มุ่งเน้นการส่งข้อมูลที่ถูกต้องรวดเร็วไปยังส่วนราชการ หน่วยงานและประชาชน แบ่งออกเป็น 5 ระดับ ได้แก่

1.ภาวะปกติ จะใช้สีเขียว แจ้งให้ติดตามข้อมูลข่าวสาร

2.ภาวะเฝ้าระวัง จะใช้สีน้ำเงิน แจ้งให้เฝ้าระวัง และติตามข้อมูลข่าวสารทุกๆ 24 ชั่วโมง

3.ภาวะเสี่ยงอันตราย จะใช้สีเหลือง แจ้งให้เตรียมพร้อมที่จะเผชิญเหตุการณ์ที่มีผลกระทบต่อชีวิตและทรัพย์สิน

4.ภาวะเสี่ยงอันตรายสูง จะใช้ส้ม แจ้งให้ทราบว่าเจ้าหน้าที่รัฐดำเนินการตามระบบในการรับมือกับสาธารณภัย ประชาชนบางส่วนอพยพ

5.ภาวะอันตรายสูงสุด จะใช้สีแดง แจ้งให้ประชาชนอยู่แต่ในสถานที่ปลอดภัย

ระดับการเตือนภัยของญี่ปุ่น J-ALERTแบ่งออกเป็น 3 ระดับตามความเร่งด่วน

1.เตือนให้ระวัง

จะใช้สีเหลือง แนะนำให้ผู้สูงอายุ ผู้ป่วย และผู้ที่อาศัยอยู่ริมน้ำเตรียมหนีภัย

2.เตือนผู้ที่อยู่ในพื้นที่ให้อพยพ

ระดับเตือนภัยอันตราย คือ สีแดง ผู้ที่อยู่ในพื้นที่เสี่ยงภัยควรรีบอพยพโดยด่วน

3.กำลังเกิดภัยพิบัติร้ายแรง

จะใช้สีม่วง เป็นการเตือนภัยที่ร้ายแรงมากๆ ในรอบหลายปี หากเห็นประกาศนี้ประชาชนจะรับรู้ทันทีว่าพื้นที่ใกล้เคียงเกิดภัยพิบัติขึ้นแล้วหรืออาจกำลังจะเกิด ซึ่งอาจจะมีอันตรายถึงชีวิตให้รีบทำทุกวิถีทางเพื่อเอาตัวรอดทันที โดยไม่ต้องรอประกาศลี้ภัยเพิ่มเติม

นอกจากนี้ระบบ J-ALERT ใช้แจ้งข่าวในกรณีที่มีประกาศฉุกเฉินจากทางรัฐบาลอีกด้วย

บทวิพากษ์

1.ระดับการเตือนภัยของไทย จะฟุ่มเฟือยเทอะทะด้วยศักยภาพอ่อนๆๆ ของหน่วยงานที่รับผิดชอบ  ปกติจะใช้กำลังคน ทรัพยากรและงบประมาณไปกับระดับ 1-2 แค่นั้นก็รับโบนัสประจำปีกันสบายๆๆ แล้ว  ศักยภาพที่จะสามารถมีความแจ่มชัดในการเตือนภัยในระดับสูงขึ้นควรที่ประชาชนจะต้องหวาดระแวงต่อภาครัฐที่มีอำนาจนิยมเป็นพื้นฐานในการดำเนินงาน

2.ระดับการเตือนภัยของญี่ปุ่น ลดภาระที่ไม่จำเป็น กระจายภาระงานไปให้สื่อมวลชนในสังคมเป็นผู้ให้ข้อมูลข่าวสาร มีการพัฒนาศักยภาพการแจ้งแม้กระทั่งนักท่องเที่ยว  ถ้าใช้เครือข่ายการสื่อสารในญี่ปุ่น  นักท่องเที่ยวจะได้รับการเตือนตั้งแต่ระดับ 1 ถึง 3 ทันที  ด้วยระบบสื่อสารดาวเทียมในการแจ้งเตือนและแนะนำข้อควรปฎิบัติแก่ประชาชนไม่ว่าจะเกิดภัยอันตรายใดๆ ผ่านโทรศัพท์มือถือ

เครดิตภาพ : Motor show 2019 เมืองทองธานี

——————–555———————