ความแห้งแล้งจากสติปัญญาในที่นี้จะไม่กล่าวถึงประเด็นประสิทธิภาพการใช้น้ำ แต่จะกล่าวถึงการพัฒนาโครงการแหล่งน้ำ ซึ่งในช่วง 4-5 ปีมานี้ (2557-2563) เราจะสังเกตุเห็นการพัฒนาโครงการแหล่งน้ำที่หน่วยงานราชการใช้งบประมาณที่มาจากเงินภาษีของพวกเรานั้นแห้งขอด แทบจะไม่มีปริมาณน้ำกักเก็บไว้ให้เห็นเลย ทั้งนี้ เนื่องมาจากสาเหตุ ดังนี้
1.มาตรฐานการออกแบบล้าหลัง หน่วยงานราชการออกแบบโดยใช้ปัจจัยการออกแบบที่ล้าหลัง ไม่เท่าทันอัตราการซึมผ่านผิวดินที่ไม่เหมือนในอดีตอีกแล้ว อาทิเช่น
1.1 ก้นสระถึงระดับกักเก็บน้ำไม่อยู่ในชั้นดินทึบน้ํา ทำให้มีน้ํารั่วซึมสูญหายออกไปได้ ในอดีตรอบๆ โครงการมีต้นไม้พันธ์ไม้เป็นจำนวนมาก ทำให้ดินทึบน้ำสามารถกักเก็บน้ำได้มากกว่าในปัจจุบัน ปัจจุบันโครงการแหล่งน้ำ้มักตั้งโด่เด่ไร้ระบบนิเวศพืชที่หลากหลาย
1.2 ปริมาณการระเหยของน้ำเพิ่มขึ้นจากในอดีต 3 เท่า (หลังปี 2556) แม้จะมีมาตรฐานกำหนดว่าความลึกของสระเก็บน้ํา ควรกําหนดให้เก็บน้ําลึกไม่น้อยกว่า 3.5 เมตร แต่ผู้ออกออกแบบในปัจจุบันจะคิดระยะจากระดับน้ำไหลเข้า-ออก ซึ่งระดับนี้อยู่พ้นชั้นดินทึบน้ำ 1-2 เมตร ทำให้มีระดับน้ำกักเก็บให้เราได้เห็นเป็นระยะเวลานานแค่ 1.5 เมตร
- ปริมาณน้ำที่สูญเสียทางอุกทกวิทยาจากการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิ ซึ่งอุณหภูมิโดยเฉลี่ยสูงขึ้นปีละ 1.04 องศาเซลเซียส เมื่อเทียบกับช่วงครึ่งหลังของศตวรรษที่ 19 ทำให้น้ำในแหล่งน้ำมีการระเหยหรือการถ่ายทอดพลังงานความร้อนสู่อากาศเป็นจำนวนมากขึ้น ทำให้ปัจจุบันเราจะมีปริมาณรน้ำ้ฝนส่วนเกินน้อยกว่าในอดีต 2 เท่า ผู้ออกแบบมักไม่มีการคำนวณในส่วนนี้ ทำให้มีการออกแบบโครงการออกแบบให้เป็นโครงการที่รอกักเก็บปริมาณน้ำส่วนเกินเพียงอย่างเดียว (ปริมาณน้ำส่วนเกินคือปริมาณน้ำฝนที่ตก ลบด้วยปริมาณน้ำที่สูญเสียทางอุทกวิทยา) ทำให้มีโครงการที่เป็นอนุสาวรีย์รอน้ำเต็มปริมาณกักเก็บตลอดอายุใช้งานมากขึ้นมากขึ้น ( https://www.bbc.com/thai/features-46389037 / https://thaipublica.org/2019/02/global-warm-temperature-rise-2018-hottest-year/)
3.ปริมาณน้ำไหลเข้าไม่เป็นไปตามที่ออกแบบ ซึ่งคิดจากพื้นที่โดยรวม แต่ส่วนใหญ่มีการเปลี่ยนแปลงกายภาพในพื้นที่รองรับน้ำไหลเข้าโครงการแหล่งน้ำ ทำให้ปริมาณน้ำไหลเข้าเก็บในโครงการแหล่งน้ำน้อย
หมายเหตุ ที่กล่าวมาข้างต้นชี้เฉพาะโครงการที่พัฒนาสำหรับการเกษตรขนาดเล็ก เฉพาะครอบครัวจนถึงชุมชนหมู่บ้าน 2- 3หมู่บ้าน ใช้ไม่ได้กับโครงการขนาดใหญ่ที่ตอบสนองความต้องการใช้น้ำหลายจังหวัดหลายอำเภอ หรือนาปรังหลายพันไร่
—————————-//////////////////////———————————–