วิทยาการสาธารณภัย By ดร.วัฒกานต์ ลาภสาร

การป้องกันและลดอุบัติเหตุทางถนนที่ยั่งยืน ซึ่งเป้าหมายในการดำเนินการมักขัดแย้งกับวัฒนธรรมที่ขาดความรับผิดชอบ ทำให้มีความเคยชินที่เต็มไปด้วยความเห็นแก่ตัว

แต่ละพื้นที่ต้องหาจุดสมดุลในการป้องกันและลดอุบัติเหตุในพื้นที่  ที่สอดคล้องเหมาะสมกับเงื่อนไขของโครงสร้างชุมชน และนิเวศสังคมในแต่ละพื้นที่

เมื่อยึดหลักความจริงที่ว่าสังคมย่อมมีพลวัตภายในตัวเอง คือ จะมีการเปลี่ยนแปลงไปเสมอ โดยเฉพาะเมื่อมีเงื่อนไขของนิเวศสังคมและเกิดความต้องการของสังคม  การหาจุดสมดุลที่จะสามารถถ่วงรั้งหรือลดอุบัติเหตุทางถนนนั้นก็สามารถเกิดขึ้นได้

แนวทางการหาจุดสมดุล มี ดังนี้

การเริ่มต้น จะต้องเริ่มจากการประเมินความเหมาะสมของกระบวนการว่าเหมาะสมหรือไม่  และเหมาะสมอย่างไรบ้าง

ลำดับต่อไป ต้องมองหาเป้าหมายที่ยั่งยืนทางนิเวศสังคมในแต่ละพื้นที่

ลำดับที่สาม ต้องคอยฉกฉวยโอกาสสำหรับการเปลี่ยนแปลงใหม่  ซึ่งระบบค่านิยมในชุมชนก็อาจเปลี่ยนแปลงไป

ลำดับที่สี่ ต้องหมั่นโจมตีหรือคอยกระตุ้นให้มีการพูดคุยอย่างเปิดเผยและวิพากษ์วิจารณ์กับการเปลี่ยนแปลงใหม่ๆเกี่ยวกับอุบัติเหตุ เช่น รถนักเรียนประสบอุบัติเหตุ

ลำดับที่ห้า ส่งเสริมการคอยดูแลระบบความปลอดภัยในชุมชน  ให้ความสำคัญกับบทบาทของแต่ละเครือญาติครอบครัว  ลุง ป้า น้า อา  ในการปฏิบัติการจริงในกลุ่มเครือญาติ  ส่วนการร่วมมือกันภายในชุมชนก็จะมีส่วนช่วยเสริมได้อย่างมาก  แต่ไม่ประเด็นหลัก  ถ้าเอาเป็นประเด็นหลักจะเกิดความขัดแย้งกันสูงยิ่งในชุมชน

ลำดับที่หก ชาวบ้านหรือชุมชนต้องมีการรวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง เพื่อชุมชนจะได้เลือกตัดสินใจได้อย่างรอบคอบมากขึ้น

ลำดับที่เจ็ด สนับสนุนคนภายนอกให้มีส่วนสนับสนุน  ช่วยพัฒนาศักยภาพในการวิเคราะห์ประเมินสถานการณ์  การพัฒนาวิจัยการสร้างเงื่อนไขที่เอื้อต่อการพัฒนาระบบความปลอดภัย