วิทยาการสาธารณภัย By ดร.วัฒกานต์ ลาภสาร

ปกติทุกคนล้วนต้องการความปลอดภัยในทุกขณะที่อยู่บนท้องถนน แต่บ่อยครั้งที่ทุกคนเช่นกันมักจะมีพฤติกรรมที่ไม่ปลอดภัย หรือสร้างความไม่ปลอดภัยให้แก่คนอื่น หรือสร้างความรำคาญให้แก่ผู้ร่วมใช้รถใช้ถนน

จากการศึกษาจากผู้ใช้รถใช้ถนนในเขตอำเภอพล จังหวัดขอนแก่น ถึงที่มาของการมีพฤติกรรมที่ไม่ปลอดภัยบนท้องถนน จำนวน 400 คน ผลการศึกษาเป็นตามตาราง ดังนี้

เหตุผลการแสดง

ผลลัพธ์รวม (1)

น้ำหนักความสำคัญ (2)

(1) X (2)

ขาดทักษะทางสังคมด้านวินัย

1.3811

0.3453

3.9998

เบื่อหน่ายต่อระบบอุปถัมภ์และระบบจราจรบนท้องถนน

0.5031

0.1158

4.3452

ขาดทักษะทางสังคมด้านความเคารพ

1.1742

0.2847

4.1245

ความคาดหวังบนท้องถนนไม่สมเหตุสมผล

0.7767

0.1783

4.3567

λmax =(5.1713+5.5466+6.0855+4.9388)/4

4.2065

CI = (λmax-n) / (n-1)

0.0688

CR= CI / RI

0.0765

หมายเหตุ ค่า RI ที่ใช้กับจำนวนองค์ประกอบ 4 องค์ประกอบมีค่าเท่ากับ 0.90

ผลการคำนวณค่าอัตราส่วนความสอดคล้อง พบว่ามีค่า 0.07 ซึ่งแสดงว่าข้อมูลที่ใช้ศึกษามีความสอดคล้องกันค่อนข้างมาก ดังนั้น จึงสรุปผลการศึกษาได้ว่า

1.พฤติกรรมที่ไม่ปลอดภัยบนท้องถนนนั้น ปัจจัยที่ส่งผลมาจากการขาดทักษะทางสังคมด้านวินัยมากที่สุด (0.3453 หรือ ร้อยละ 34.53)

2.มาจากปัจจัยด้านการขาดทักษะด้านความเคารพเป็นอันดับรองลงมา คิดเป็นร้อยละ 28.47

3.อันดับที่ 3 จะมาจากความคาดหวังที่ไม่สมเหตุสมผลบนท้องถนน คิดเป็นร้อยละ 17.73

4. อันดับสุดท้าย จะมาจากความเบื่อหน่ายระอาใจกับระบบอุปถัมภ์และระบบจราจรบนท้องถนน คิดเป็นร้อยละ 11.58

การขาดทักษะทางสังคมด้านวินัย พอจะวิพากษ์ได้ว่า สังคมไทยเรามีความเข้าใจคลาดเคลื่อน และปฏิบัติด้านวินัยที่ผิดพลาด โดยวินัยใช้ในความหมายที่เป็นการจ้องจับผิดที่จะลงโทษ  มุ่งที่จะควบคุมพฤติกรรม ทำให้เกิดมุมมองที่ผิดๆ ว่าไม่จำเป็นต้องเป็นผู้ควบคุมชีวิตของตนเอง และที่สำคัญคือทำให้คนในสังคมรู้สึกว่าวินัยไม่ใช่ตัวเขาเองที่เป็นผู้รับผิดชอบที่จะทำ (ผู้ควบคุมหรือผู้ที่สถาปนาเป็นผู้ปกครอง (เหล่ารัฐเผด็จการ และเหล่าข้าราชการสมุนโจรเผด็จการ)เป็นผู้รับผิดชอบ)    ดังนั้น เมื่ออยู่พ้นหูพ้นตาผู้ปกครองจึงขาดวินัยในกาารควบคุมตนเอง

ท้ายนี้  ขอขอบพระคุณผู้ขับขี่ที่เสียสละเวลาตอบแบบสอบถามเป็นอย่างสูง  ผู้เขียนก็ไม่รู้จะสามารถสร้างประโยชน์ให้กับความปลอดภัยบนท้องถนนได้เพียงพอกับความเสียสละของท่านได้มากน้อยเพีบงใด